Analiza fundamentalna spółki Starbucks

„Kawiarniany król” – raport z analizy fundamentalnej spółki Starbucks

Starbucks Corporation to największa sieć kawiarni na świecie, założona w 1971 r. przez Jerry’ego Baldwina, Zev Siegela i Gordona Bowkera, choć największy wpływ na jej rozwój miał Howard Schultz. Posiadająca początkowo jeden sklep na historycznym rynku Pike Place w Seattle firma po 50 latach zyskała status „kawiarnianego króla” — liczba jej lokali na całym świecie przekracza 38 tys. i ciągle rośnie. Starbucks stał się jednym z największych na świecie producentów i sprzedawców kawy, notowanym na giełdzie NASDAQ w Nowym Jorku.

Lokale Starbucks serwują obecnie nie tylko szeroką gamę kaw, ale również różne ciepłe i zimne napoje,lemoniadę, herbatę oraz ciastka, sałatki i wiele innych. Szacuje się, że sieć sprzedaje obecnie kilka milionów napojów kawowych tygodniowo. Pięć lat temu Spółka poszła o krok dalej i otworzyła w Chicago własną palarnię kawy, gdzie zatrudnia ponad 200 pracowników. Wizja Schultza sprawiła, że Starbucks stał się nie tylko kawiarnianym potentatem, ale odnalazł miejsce w świadomości społecznej Amerykanów, wchodząc na stałe do popkultury.

Zaczęło się od sklepiku przy Pike Place – początki i krótka historia Spółki

Legendarny sklepik przy Pike Place, który stał się kamieniem węgielnym Spółki, oferował w latach 70. XX w. jedne z najlepszych na świecie świeżo palonych ziaren kawy. Przez pierwszy rok działalności Starbucks proponował klientom kawę nabywaną w tradycyjnych sklepach, przede wszystkim w palarni kawy Alfreda Peeta, u którego pracował Jerry Baldwin. Kolejnym krokiem było zaopatrywanie się w ziarna bezpośrednio u najlepszych plantatorów.

W 1982 r. do firmy dołączył Howard Schultz, który pracował początkowo jako dyrektor ds. sprzedaży i marketingu. W 1983 r. wyjechał w podróż do Włoch, gdzie urzekły go tamtejsze kawiarnie i włoska miłość do kawy. Postanowił przenieść tę włoską tradycję do Ameryki. W poszukiwaniu doświadczenia na krótko opuścił Starbucks i założył własną sieć kawiarni Il Giornale, by w sierpniu 1987 r. wrócić i kupić Spółkę z pomocą lokalnych inwestorów.

Schultz zdecydował wtedy, że Starbucks będzie nie tylko synonimem kawiarni, ale miejscem do rozmów i spotkań ludzi poszukujących wytchnienia od pracy i zgiełku miasta — „trzecie miejsce między pracą a domem”, jak sam je określił.

Postać i wpływ Howarda Schultza

Po ukończeniu studiów rozpoczął pracę, a jakże, w firmie sprzedającej ekspresy do kawy. Gdy zorientował się, że mała lokalna firma kupuje tych ekspresów znacznie więcej niż inne popularne sklepy, Schultz zdecydował, że wybierze się na wycieczkę do Seattle i pozna jej właścicieli. To wtedy zaczął się jego wielki rejs ze Starbucksem. „Kiedy po raz pierwszy wszedłem do tego sklepu wiedziałem, że jestem w domu” – wspomina po latach. Ale nie od początku było to takie oczywiste – ówczesnym właścicielom nie podobało się podejście Schultza. Obawiali się, że jego pomysły sprawią, że firma… straci na indywidualności, a w latach 80. XX w. Starbucks był przecież tradycyjnym sklepem z kawą ziarnistą. O tym jak bardzo się mylili, przekonali się kilka lat później.

W Mediolanie, gdzie wyjechał służbowo, poznał włoską tradycję picia kawy, ale przede wszystkim „tranquillo” – styl życia celebrujący delektowanie się chwilą wytchnienia, przyjaznych rozmów i kontemplacji świata. Było to zupełne przeciwieństwa świata fast-foodów, z którego pochodził. Postanowił przenieść je do Stanów Zjednoczonych. Powrót z Italii zbiegł się w czasie z problemami Starbucksa – po dwóch kolejnych latach Spółka osiągała tak słabe wyniki, że jej właściciele postanowili ją sprzedać. Schultz wyczuł swoją szansę, ale nie miał pieniędzy. Potencjalni inwestorzy nie wierzyli mu, że Amerykanie zakochają się w kawiarniach i będą w stanie płacić za kawę więcej niż 50 centów. Udało mu się jednak przekonać właściwe osoby i z pomocą ich pieniędzy przejął Starbucksa, a jednym z pierwszych inwestorów był sam Bill Gates. Po przejęciu Schultz przemianował swoje lokale Il Giornale i rozpoczął budowę kawowego imperium.

Moby Dick i Syrena – nawiązania do klasyki w nazwie i logo sieci

Nazwa sieci stanowi hołd dla tradycji amerykańskiej literatury. Pochodzi od nazwiska Starbuck, które nosił pierwszy oficer statku wielorybniczego Pequod w książce Hermana Melville’a pt. „Moby Dick”, zaliczanej dziś do klasyki nie tylko amerykańskiej, ale i światowej prozy. Literackie skojarzenie miał jednocześnie wskazywać na morskie tradycje pierwszych handlarzy kawą.

Do kultury antycznej nawiązuje z kolei logo firmy. Graficznym symbolem koncernu Starbucks jest bowiem Syrena, posiadająca rodowód w mitologii greckiej.

„To inspire and nurture the human spirit” – misja i strategia Spółki

Misja Starbucks dotyczy „inspirowania i pielęgnowania ludzkiego ducha”, polega na stworzeniu miejsca do kontemplacji i rozmów, a nie „pijalni kawy”. Jak wyjaśnia Schultz: „Nie jesteśmy w branży kawowej obsługującej ludzi, jesteśmy w branży ludzkiej obsługującej kawę”.

Centralnym elementem strategii jest opracowana przez Schultza koncepcja „Starbucks Experience”, która koncentruje się na stworzeniu „trzeciego miejsca poza domem i pracą, w którym ludzie mogliby angażować się społecznie, jednocześnie ciesząc się wspólnym doświadczeniem picia dobrej kawy”. Starbucks Experience ma na celu zapewnienie wygody, bezpiecznych, czystych i dobrze utrzymanych sklepów, najwyższej jakości obsługi klienta oraz rozwoju technologii cyfrowych, które mogą pomóc w budowaniu wysokiego stopnia lojalności klientów.

Strategia „Starbucks Experience” łączy w sobie kilka kluczowych elementów:

1. Ziarna kawy o niezmiennie wysokiej jakości i staranne zarządzanie łańcuchem działań, które doprowadziły do ich przekształcenia w najlepszą kawę espresso.
2. Pracownicy Starbucks (bariści) – odgrywają kluczową rolę w strategii Spółki. Ich rolą jest bowiem nie tylko parzenie i serwowanie kawy, ale także angażowanie klientów w atmosferę kawiarni Starbucks.
3. Według Schulta Starbucks na nowo definiuje rolę biznesu w społeczeństwie: „Każdy sklep jest częścią społeczności, a my poważnie traktujemy naszą odpowiedzialność bycia dobrymi sąsiadami. Chcemy być zapraszani wszędzie tam, gdzie prowadzimy swój biznes”.
4. Chociaż każdy sklep Starbucks jest dostosowany do swojej unikalnej okolicy, wszystkie odzwierciedlają wspólny motyw, oparty na drewnie i naturalnych ziemistych kolorach.
5. Strategia lokalizacji Starbucks, polegająca na skupieniu 20 lub więcej sklepów w każdym ośrodku miejskim, ma wzmacniać doświadczenie zarówno w tworzeniu „lokalnego szumu”, jak i ułatwiać klientom sieci lojalność.

Jak zarabia Starbucks – model biznesowy Spółki

Starbucks zarabia przede wszystkim na sprzedaży swoich produktów (kawy, herbaty, jedzenia,
i innych napojów) w prowadzonych przez siebie sklepach firmowych. Przychody generowane przez sklepy firmowe stanowiły 82% całkowitych przychodów netto wygenerowanych przez Starbucks w roku obrotowym 2022-23.

Chociaż prawie połowa sklepów działa na zasadzie franczyzy, Starbucks nadal zarabia więc większość swoich pieniędzy na własnych kawiarniach: segment ten wygenerował do 2023 r. prawie dziesięciokrotność przychodów z lokalizacji franczyzowych. Należy jednak podkreślić, że licencjonowane sklepy wykazały w ostatnich latach najwyższy wzrost przychodów.

Dalsze przychody pochodzą z tantiem, wpływów z licencji, usług gastronomicznych itd. Produkty z menu Starbucksa można znaleźć w sklepach spożywczych, sieciach convenience i innych miejscach sprzedaży napojów.

Zgodnie z modelem biznesowym sklepów licencjonowanych, Starbucks sprzedaje swoje produkty  licencjobiorcom, którzy następnie odsprzedają je klientom. Sieć otrzymuje w zamian tantiemy i opłaty licencyjne. Ponadto Starbucks sprzedaje swoim licencjobiorcom sprzęt kawowy (np. zaparzacze i ekspresy do kawy), aby ułatwić im prowadzenie działalności. W porównaniu do kawiarni prowadzonych przez firmę, licencjonowane kawiarnie mają niższą marżę brutto i wyższą marżę operacyjną. Przyczyniły się one do 11% całkowitych przychodów wygenerowanych przez Starbucks w roku podatkowym 2022-23.

Jeśli chodzi o licencje, Starbucks otrzymuje niewielki udział w sprzedaży każdego markowego produktu i artykułu sprzedanego licencjonowanemu operatorowi sklepu. Sieć otrzymuje też tantiemy od sprzedaży detalicznej. Chociaż Starbucks uzyskuje niższe przychody w ramach modelu biznesowego opartego na licencjach, licencjobiorcy dbają o inwestycje kapitałowe i ponoszą koszty operacyjne. Zdecydowana większość licencjobiorców to popularni lokalni detaliści z szerokim dostępem do rynku i wiedzą. Jest to więc umowa korzystna dla obu stron.

Pozostałe źródła przychodów Starbucks obejmują:

• sprzedaż pakowanej kawy, herbaty i napojów gotowych do spożycia sprzedawanych poza sklepami prowadzonymi przez firmę i licencjonowanymi;
• tantiemy otrzymywane od Nestlé w ramach Global Coffee Alliance i innych programów partnerskich;
• zyski z programu Starbucks Rewards za pośrednictwem aplikacji mobilnej.

Nowa strategia Spółki nazwana Reinvention Plan ma na celu zwiększenie wydajności modelu biznesowego przy jednoczesnej poprawie doświadczeń partnerów i klientów. Obejmuje inwestowanie w wynagrodzenia partnerów i szkolenia w celu zwiększenia retencji i produktywności, a także przyspieszenie rozwoju specjalnie stworzonych koncepcji sklepów i innowacji technologicznych w celu zapewnienia dodatkowej wygody i kontaktu z klientami.

Dekady wzrostu – krajowa i międzynarodowa ekspansja

W ciągu czterech pierwszych lat pod rządami Schultza (koniec lat 80. XX w.) sieć rozrosła się z niespełna 20 do ponad 100 lokali. W 1991 roku pojawiła się pierwsza kawiarnia w Los Angeles i pierwsza współpraca z firmą, która zdecydowała się otworzyć sklep na lotnisku (Seattle-Tacoma, na zasadzie licencji). Podczas pierwszej oferty publicznej w 1992 r. liczba lokali Starbucksa wynosiła 165. W 1996 r. ekspansja objęła kraje poza Ameryką Północną i wkrótce Starbucks stał się największą siecią kawiarni na świecie. Pod koniec lat 90. XX w. Starbucks posiadał już ok. 2,5 tys. lokalizacji w ponad 20 krajach. W 2007 r. Spółka obejmowała już ponad 15 tys. lokalizacji, a w celu zapewnienia dalszego wzrostu wdrożono strategię, która obejmowała przejęcie sieci piekarni i producentów akcesoriów do kawy. W 2019 r. w Chicago otwarto największą palarnię Starbucks na świecie, Starbucks Reserve Roastery. Obecnie Starbucks jest obecny w blisko 90 krajach na całym świecie i prowadziponad 38 tys. lokali.

Pierwsza lokalizacja Starbucks poza Ameryką Północną została otwarta w stolicy Japonii, Tokio, w 1996 r., a jej drugim rynkiem stały się rok później Filipiny. W 1998 r. Starbucks wszedł na rynek brytyjski, przejmując za 83 mln USD brytyjską firmę Seattle Coffee Company, posiadającą wówczas 56 lokali, zmieniając nazwę wszystkich ówczesnych kawiarni na Starbucks. W sierpniu 2003 r. Starbucks otworzył swój pierwszy sklep w Ameryce Południowej (w Limie w Peru), a w 2007 r. pierwszy sklep na terenie Rosji. W 2018 r. Starbucks wszedł do Włoch, ojczyzny espresso – ziemi, która stała się dla Howarda Schultza największą inspiracją. Był to 24. kraj europejski, w którym Starbucks otworzył swój lokal, ale dla Schultza to właśnie wtedy historia zatoczyła pełne koło.
We wrześniu 2014 r. ujawniono, że Starbucks nabędzie pozostałe 60,5% udziałów w Starbucks Coffee Japan, których jeszcze nie posiada, za cenę 913,5 mln USD, natomiast w lipcu 2017 r. Spółka nabyła pozostałe 50% udziałów w swoim chińskim przedsięwzięciu od długoterminowych partnerów Uni-President Enterprises Corporation i President Chain Store Corporation.

Segmenty operacyjne Spółki Starbucks

Obszary działalności Spółki podzielone są na kilka regionów operacyjnych, wśród których najważniejszy jest tzw. segment amerykański, generujący największe przychody. Aczkolwiek, jeśli weźmiemy pod uwagę połączone segmenty międzynarodowe, generowały one w ostatnich trzech latach wartość zbliżoną do segmentu amerykańskiego. Podziały na segmenty operacyjne wygląda następująco:

• segment amerykański (USA, Kanada i kraje Ameryki Łacińskiej): obejmuje zarówno sklepy prowadzone przez firmę, jak i licencjonowane. Jest to największy i najbardziej dojrzały segment działalności Spółki;
• segment CAP i EMEA (CAP oznacza Chiny, rynek azjatycki oraz kraje na Pacyfiku, EMEA – Europę, Bliski Wschód i Afrykę) – oba segmenty obejmują sklepy firmowe i licencjonowane, ale operacje te znajdują się na kilku poziomach rozwoju;
• segment rozwoju dodatkowego: obejmuje paloną kawę ziarnistą i mieloną, produkty jednoporcjowe Starbucks i Teavana, napoje gotowe do spożycia oraz wszystkie inne produkty sprzedawane poza sklepami firmowymi i licencjonowanymi.

Szeroki wybór kawy, lecz nie tylko – dzisiejsze menu Starbucksa

W asortymencie Starbucksa prym wiodą oczywiście kawy, uzupełnione niewielkim wyborem herbat, a także gorące czekolady, mrożone napoje, desery oraz napoje w butelkach. W zależności od lokalizacji w menu znajdziemy klasyczne napoje oraz ich bardziej nowoczesne wariacje (m.in. Espresso, Filter Coffee, Latte, Cappuccino, Americano, Caramel Macchiato, Flat White, Vanilla Latte, Mocha), kawę na mleku odtłuszczonym lub sojowym, mleku bez laktozy, bezkofeinową, z dodatkowym syropem lub kremem. Sezonowo wprowadzane są produkty specjalne, np. specjalna świąteczna mieszanka kawy. W ofercie znajdują się także wypieki (np. ciasta, naleśniki, ciasteczka, bułeczki cynamonowe, croissanty, muffiny i tarty), a także drobne przekąski (kanapki i sałatki).

Od 1995 r. Starbucks sprzedaje popularne mrożone napoje Frappuccino (połączenie frappe i cappuccino – kawy zmieszanej z lodem i innymi składnikami), a od 1999 r. unikatową herbatę Tazo Tea (przedsiębiorstwo zakupione przez Starbucks w 1999 r. za 8,1 mln USD). Starbucks produkuje pod własną marką również likiery Starbucks Liqueurs, lody Starbucks Ice i syropy Starbucks Syrups.

W 2008 r. w ramach kampanii wprowadzania zdrowszej żywności do swoich kawiarni, Starbucks  zaproponował klientom mrożone napoje Vivanno, które nie posiadają żadnych barwników, substancji słodzących ani syropu wysokofruktozowego. Napoje są dostępne w dwóch smakach i zawierają mniej kalorii niż inne produkty.

Oprócz produktów spożywczych klienci sieci mogą zakupić akcesoria do przyrządzania i podawania kawy w domowych warunkach, w tym ekskluzywny ekspres Starbucks Sirena zaprojektowany przez zespół BMW Design Works i wyprodukowany przez firmę Saec w 2007 r.

Batman, South Park, Madonna – Starbucks w popkulturze

O wpływie Starbucksa na kulturę Stanów Zjednoczonych świadczy również jego obecność w popkulturze. Lokale i logo Spółki pojawiają się nie tylko w telewizji, ale również na dużym ekranie. Główny bohater filmu „Jestem Sam”, grany przez Seana Penna, pracuje w Starbucksie. Kawiarnia pojawia się także w komedii romantycznej Stevena Spielberga pt. „Terminal”, a także w jednym z odcinków animowanego serialu „South Park” oraz w drugiej części „Shreka”. Kawę ze Starbucksa piją na ekranie największe gwiazdy światowego kina, m.in. Meryl Streep (w filmie „Diabeł ubiera się u Prady”), Hilary Swank (w „Wolności słowa”), Sandra Bullock (w „Miss Agent”) czy bohaterka kultowego „Seksu w wielkim mieście”, Carrie Bradshaw. Stała obecność w popkulturze jest zarezerwowana dla największych graczy – to nie tylko utrwalenie marki w świadomości odbiorców, ale oryginalna forma reklamy, która nie kończy się wraz z zakończeniem kontraktu.  

Siła napędowa Spółki – przewagi konkurencyjne firmy Starbucks

Starbucks posiada sklepy w najbardziej prestiżowych i strategicznych lokalizacjach na całym świecie – jej skala działalności,  silna pozycja rynkowa i wartość brandu same w sobie stanowią jedną z najważniejszych przewag konkurencyjnych. Starbucks buduje sklepy, które idealnie pasują do towarzyszącej im architektury, w tym budynków biurowych, kampusów uniwersyteckich, podmiejskich centrów handlowych i lokalizacji poza drogami. Daje to firmie ogromną przewagę przy wchodzeniu na nowe rynki.

Spółka postawiła też na budowanie więzi z odbiorcami oraz klientocentryczność. Przez lata stworzyła sieć sposobów na przywiązanie do siebie swoich klientów. Dla wielu z nich wizyta w Starbucksie jest dziś częścią rytuału dnia – wizja Schultza o „trzecim miejscu pomiędzy domem a pracą”, którą sukcesywnie wcielał w życie. Jak sam stwierdził, kluczem była inwestycja w technologię cyfrową, a nie w reklamy. Zamiast wydawać pieniądze na kolejne banery, skupił się na doświadczeniu klienta i poszukiwaniu rozwiązań technologicznych, które je ulepszą.

W tym celu powstał program lojalnościowy Spółki. Według danych firmy, My Starbucks Rewards Program zrzesza dziś już ponad 10 milionów użytkowników w samych USA.

Starbucks umieścił kanał mobilny w centrum swojego programu lojalnościowego – pozwala klientom płacić za swoje produkty przy pomocy aplikacji i zbierać punkty upoważniające do rabatów i różnych bonusów. Dzięki partnerstwu ze Spotify czy Lyft proponuje klientom inne atrakcyjne promocje. Aplikacja mobilna Starbucks została uruchomiona w 2009 r., a funkcja płatności w aplikacji została dodana dwa lata później. Starbucks jako jedna z pierwszych firm wprowadziła taką formę płatności, co z biegiem lat znacznie pomogło jej zwiększyć przychody.

Inną kluczową przewagą jest zarządzanie łańcuchem wartości: od własnych plantacji kawy po sprzedaż detaliczną. Nie można zapomnieć także o samym Howardzie Schultzu: wizjonerski i charyzmatyczny lider czuwa nad polityką Spółki, nakreśla jej strategię oraz model działania.

Z pełną analizą sektora kawiarnianego możecie się zapoznać klikając w ten link: https://okiemstratega.pl/analiza-branzy-kawiarnianej-za-pomoca-modelu-5-sil-portera/

Analiza SWOT spółki Starbucks

Silne strony Spółki:

• Silna pozycja rynkowa i globalna rozpoznawalność marki: najwyższe udziały w rynku na całym świecie i działalność w ok. 80 krajach. Starbucks jest również najbardziej rozpoznawalną marką w segmencie kawiarni i zajmuje miejsce w pierwszej setce rankingu najlepszych globalnych marek.
• Otwieranie sklepów na nowych i istniejących rynkach, przebudowa istniejących sklepów, wdrażanie technologii, kontrola kosztów oraz agresywne innowacje produktowe i budowanie marki.
• Spółka oferuje produkty najwyższej jakości: przywiązuje najwyższą wagę do jakości swoich produktów i standaryzacji ich jakości nawet przy wyższej wydajności produkcji. 
• Rozmieszczenie i estetyka sklepów: Starbucks posiada sklepy w najbardziej prestiżowych i strategicznych lokalizacjach na całym świecie.
• Strategia „Starbucks Experience”.
• Zarządzanie zasobami ludzkimi: Starbucks jest znany ze swoich pracowników o dużej wiedzy – nie tylko kadry zarządzającej, ale również wykwalifikowanych baristów.
• Starbucks zapewnił sobie pozycję lidera w wykorzystywaniu swoich zasobów mobilnych i cyfrowych oraz platform lojalnościowych i e-commerce, aby wykorzystać te trendy i stworzyć więcej strumieni przychodów. 
• Lojalność klientów: Starbucks ma kultowy status wśród konsumentów, a także wdrożył programy lojalnościowe w celu zwiększenia przywiązania klientów do swojej marki (np. Starbucks Rewards czy Starbucks Card). 

Słabe strony Spółki:

• Wysoka cena produktów w porównaniu do konkurencji: w okresie spowolnienia gospodarczego konsumenci przechodzą na produkty konkurencji o niższych cenach i rezygnują z płacenia za produkty premium.
• „Kanibalizacja” poprzez przepełnienie rynku: Agresywna ekspansja i wysokie nasycenie spowodowane przepełnieniem rynku prowadzi do tego, że jeden sklep odbiera klientów innemu, zmniejszając w ten sposób długoterminowe cele wzrostu Starbucks. Dzieje się tak zwłaszcza w USA, gdzie Starbucks prowadzi najwięcej sklepów.
• Nadmierna zależność od rynku amerykańskiego: Starbucks generuje znaczący procent swoich całkowitych przychodów na terenie USA, co czyni go bardzo wrażliwym na perspektywy amerykańskiej gospodarki i wzrostu.
• Zależność od sukcesu na niektórych rynkach międzynarodowych w celu osiągnięcia celów wzrostu: m.in. japoński, a zwłaszcza chiński rynek, obarczony ostatnio wieloma zawirowaniami gospodarczymi.
• Amerykańska kultura picia kawy zderza się z kulturą innych krajów: strategia i wizja Starbucks może nie być powszechnie akceptowana w niektórych krajach w ramach ich strategii ekspansji międzynarodowej, dotyczy to np. Australii.

Szanse stojące przed Spółką:

• Ekspansja na wschodzące rynki: głównym kierunkiem w nadchodzących latach powinny być Chiny. Starbucks planuje otworzyć tam sieć nowych sklepów, rozszerzając swoją fizyczną obecność do kilku tysięcy lokalizacji w ponad 250 miastach. Służyć temu ma rozwój klasy średniej w Chinach, a także przyjęcie zachodnich nawyków picia kawy zamiast herbaty.
• Zawarcie sojuszu partnerskiego z Alibabą (znana chińska platforma zajmująca się dostarczaniem żywności na zamówienie): 1 sierpnia 2018 r. Starbucks i Alibaba wspólnie ogłosiły partnerstwo mające na celu „przekształcenie doświadczenia kawowego w Chinach”.
• Partnerstwo z Nestle: Starbucks i Nestle ogłosiły globalną umowę marketingową, która przyznaje tej ostatniej „wieczyste prawa” do globalnej sprzedaży produktów Starbucks poza jej kawiarniami.
• Rozszerzanie asortymentu produktów i ofert: Starbucks wzmacnia swoje portfolio o nowe produkty z menu napojów kawowych, herbacianych, orzeźwiających, zdrowotnych, poprawiających dobre samopoczucie, wzmacnia też swoją podstawową ofertę żywnościową.
• Ruch mający na celu wzmocnienie całej marki poprzez marki premium Roastery/Reserve.
• Poszerzenie swoje menu lunchowego i włączenie do niego lokalnych przekąsek z całego świata (również wina i innych lekkich napojów alkoholowych – tzw. „program wieczorny”).
• Postęp technologiczny: wprowadzenie programu jazdy z kartami wartości (czyt. lojalności klientów) i możliwość płacenia telefonem komórkowym.
• Partnerstwo ze spółkami Bakkt, spółką joint venture Intercontinental Stock Exchange (NYSE), BCG oraz Microsoft.

Zagrożenia dla Spółki:

• Zwiększenie konkurencji: ponieważ rynek jest otwarty, na Starbucks wywierana jest coraz większa presja ze strony jego konkurentów, takich jak Dunkin Brands, McDonald’s, Costa Coffee, Pete’s Coffee, czy sklepy z kawą typu mama i pop.
• Innym trendem, który zyskuje coraz większą popularność, są palarnie kawy speciality, np. Caveman Coffee, Onnit i Black Rifle Coffee.
• Wydaje się, że czasy, w których do osiągnięcia sukcesu w biznesie potrzebny był handel detaliczny, minęły, co przekłada się obecnie na branżę kawową.
• Kolejnym istotnym dla Starbucksa zagrożeniem, odnoszącym się szczególnie do Chin, jest tocząca się wojna handlowa między „państwem środka” a USA. Chiny mogą zemścić się na cłach handlowych, wprowadzając ograniczenia dla inwestycji zagranicznych i lekceważąc prawa spółek z kapitałem zagranicznym.
• Zmienność cen na światowym rynku kawy: występują znaczne wahania cen rynkowych wysokiej jakości ziaren kawy, nad którymi Starbucks nie ma kontroli.

Kryzys pod nieobecność lidera

O tym, jak wielki wpływ miał na Spółkę Howard Schultz, zaczęto przekonywać się w czerwcu 2000 r., kiedy to zrezygnował z funkcji CEO (choć wciąż pozostał w zarządzie). Już wkrótce po jego odejściu Spółka zaczęła odnotowywać znacznie gorsze wyniki. Jim Donald, nowy szef Starbucksa, postanowił postawić na jeszcze większą dynamikę rozwoju, co przyniosło efekt odwrotny do zamierzonego: doprowadziło do spadku jakości otwieranych za jego kadencji lokali. Spółka zaczęła przypominać zwyczajną sieć kawiarni, a jej klienci przestali się czuć wyjątkowo. W miejsce kawy własnoręcznie przyrządzanej przez pracowników, zaczęto serwować kawę z automatów.

Pojawiły się pierwsze straty. Kurs akcji spadł przez osiem lat o ok. 80%. Na początku 2008 r. Howard Schultz ponownie objął funkcję CEO, a jego pierwszymi decyzjami było natychmiastowe zwolnienie dotychczasowych dyrektorów oraz zakaz dalszej ekspansji. Wizja Starbucksa miała wrócić do korzeni, a wszystkie sklepy – do wcześniejszych wysokich standardów obsługi klientów i unikatowej atmosfery. Akcja naprawcza trwała cztery lata, a od 2012 r. ekspansja Spółki wróciła na właściwe tory – słupki finansowe podskoczyły, a wraz z nimi kurs akcji.

Analiza finansów spółki Starbucks

Średni wzrost sprzedaży w latach 2018 -2023 wyniósł 8% r/r. Przy czym należy zauważyć że mocnym odchyleniem dla branży był okres COVID – tj. lata 2020-2021, gdy nastąpił znaczny spadek przychodów,  a w kolejnym roku nienormatywny wzrost obrotów w ujęciu procentowym. 

Wyraźnie zauważalny jest również trend wzrostu kosztów „operacyjnych punktów sprzedaży”. O ile w roku 2018 koszty te stanowiły 38% w stosunku do sprzedaży, to w roku 2023 wyniosły już 41%. To powoduje że Spółka zmuszona jest do redukcji pozostałych kosztów, aby utrzymać właściwą marże EBITDA

Marża EBITDA oraz kolejne poziomy (EBIT, ZYSK NETTO) są na relatywnie niskim poziomie – w porównaniu do konkurencji, (np. McDonald’s czy Chipotle Mexican Grill). 

Efektywność wykorzystywanych kapitałów (ROIC) waha się w granicach pomiędzy 12% – 15% (bez uwzględnienia roku 2020). Średnia to 13%. Warto pamiętać, że minimalny wymagany próg (według Pata Dorsey’a) to 15%.  

Należy przyznać, że współczynnik ROA jest wysoki i wynosi średnio 13%. Najwyższy wynik Spółka osiągnęła w roku 2019 – 18,7%. Oczekiwany to minimum 7%.

Niepokojący jest istotny wzrost zadłużenia, jaki szczególnie nastąpił po roku 2019. Odpowiednie wskaźniki przekazują następujące  dane: stosunek zadłużenia do aktywów trwałych – to 127% w roku 2023 (w 2018 było 95%). Natomiast dług netto w roku 2018 wyniósł 2 mld USD – co stanowiło 9% sprzedaży, natomiast w roku 2023 wyniósł 21,5 mld – co stanowiło już 60% sprzedaży. Średnia wartość w trzech ostatnich latach długu netto do EBITDA to 3,1.

Spółka rolowała dług w roku 2022 oraz 2023. Odpowiednio w roku 2022 wpływy z tytułu emisji długu długoterminowego wyniosły 1,5 mld, natomiast łączna spłata zadłużenia wyniosła 1 mld, a w roku 2023 – wpływy z emisji długu 1,5 mld, spłata 1 mld.

Spółka przeznaczyła na dywidendy oraz umorzenia akcji własnych odpowiednio, w roku 2022 – 6,2 mld USD; 2023 – 3,4 mld USD. W tym samym okresie środki z działalności operacyjnej (OCF) wyniosły: w 2022: 4,4 mld, w 2023 –  6 mld. Działalność inwestycyjna, (która musiała opierać się wyłącznie na przyroście długu) wyniosła: w roku 2022 – 2,2 mld; 2023 – 2,9 mld USD. 

Podsumowanie analizy fundamentalnej spółki Starbucks

Starbucks to najbardziej rozpoznawalna marka na świecie w segmencie kawiarni i czołowy gracz globalnego rynku fast foodów. Z ponad 38 tysiącami lokalizacji posiada najwyższe udziały w branży kawiarnianej, zajmuje też miejsce w pierwszej setce rankingu najlepszych globalnych marek. Siłą brandu jest jego wielkość, rozpoznawalność i ogromna liczba lojalnych klientów, którą Spółka stale rozbudowuje za pomocą swoich strategii, utrzymując wysokie standardy swoich sklepów, jakość obsługi klienta oraz dbając o rozwój technologii cyfrowych (aplikacje, programy lojalnościowe).

Choć Spółka zawsze osiągała większość przychodów w segmencie amerykańskim (USA, Kanada i kraje Ameryki Łacińskiej) i jest od niego silnie uzależniona, w ostatnich trzech latach segment międzynarodowy (Azja, Europa, Bliski Wschód, Afryka) stanowił już blisko połowę przychodów. To pokazuje, że sieć otwiera się z powodzeniem na nowe rynki, z których najważniejsze w najbliższej perspektywie wydają się Chiny oraz pozostałe rynki azjatyckie.

Najbliższy czas pokaże czy nowa strategia („Reinvention plan”) oraz planowany rozwój na rynkach zagranicznych przyniesie oczekiwane efekty.

Analizę spółki Starbucks możecie też pobrać w PDF klikając w ten link: https://okiemstratega.pl/wp-content/uploads/2024/07/analiza-fundamentalna-spolki-starbucks.pdf

(źródła: strona internetowa, sprawozdania i inne materiały Spółki, wikipedia.com, 1000logosnet,  fourweekmba.com, statista.com, apptunix.com, usatoday.com, investmenttalk.co, panmoreo.com, businessmodelanalyst.com, dawidbaginski.com, greenplantation.pl)

Jeśli interesujesz się spółkami z branży gastronomicznej, a dokładniej „quick service restaurant” (QSR) zachęcam Cię do zapoznania z naszą analizą fundamentalną spółki McDonald’s. Klikając w ten link możecie natomiast zobaczyć jak wygląda mój proces inwestycyjny i typowy dzień w inwestorskiej pracy.

Łukasz Pelowski, Ireneusz Wydrzyński